اهمیت صنایع دستی در ایران و به خصوص شهرهای تاریخی اثر برجسته ای دارد. به گونه ای که نمی توان از آنها صرف نظر کرد یا چشم پوشید. اهمیت صنایع دستی از آن جا معلوم می شود که طبق آخرین آمارهای به دست آمده درآمد بخش قابل توجهی از مردم از خرید و فروش این صنایع دستی تأمین می شود. از صنایع دستی پرفروش و پرطرفدار می توان به گلیم، فیروزه کوبی، فرش دستباف، مس و پرداز، مشبک کاری و مس و خاتم و … اشاره کرد.
صنایع دستی به چه آثاری گفته می شود؟
به نقل از فرهنگستان هنر، هنرهای سنتی، هنرها و صنایع بدیعی است که جوهر آن برگرفته از مبدأ و حیاتی بوده و دارای صورتی متناسب با آن گوهر است و تاسیس آن به نحوی به اولیاء دین و یا تجلیات باطنی هنرمندان مربوط می شود و طی قرون متمادی از طریق هنر مندان و هنروران با حفظ آداب معنوی ، سینه به سینه به عنوان میراثی گرانقدر به ما رسیده است هنرهایی که افزون بر اصول ثابت ، دارای فروغ متغیری است که سبب تطبیق آن با شرایط هر دوره شده است.
صنایع دستی به چند دسته تقسیم می شوند
با توجه به اینکه ایران قدمتی بسیار فراتر از حد تصور دارد؛ صنایع دستی در آن نیز همان اندازه متنوع است. صنایع دستی ایران را می توان از لحاظ ساختار و جنس به این دسته ها تقسیم کرد: رنگرزی، رنگ سازی، آثار چرمی، پوستین دوزی، نمد مالی، حصیر بافی، چاپ‌های سنتی، نگارگری یا نقاشی، سنگ کاری، کار با چوب، آبگینه، سفالگری، میناسازی، هنرهای فلزی، رودوزی، نساجی و قالی و گلیم. این طبقه بندی‌ها که توسط فرهنگستان هنر صورت گرفته است حاکی از آن است که ایرانیان از قدیم هنردوست بوده و به خطاطی و نقاشی علاقه بسیاری داشته اند.
در این بین بسیاری از آثار پوستی به خاطر جنس شان از بین رفته اند و ما چندان یادگاری از آن دوران نداریم. اما دیگر هنرها مانند سنگ کاری که شامل مشبک کاری، فیروزه کوبی، مس و پرداز و … می شوند به خوبی پا بر جا مانده اند. به همین خاطر این دسته از صنایع دستی از لحاظ تاریخی و فرهنگی بسیار ارزشمندند. گاه این صنایع دستی ما را به نکات بسیار ارزشمندی می رساند و گذشته‌های دور را برایمان به تصویر می کشند و وضع آن زمان را توصیف می کنند به همین علت اهمیت صنایع دستی همچنان مطرح است.
صنایع دستی چرا حائز اهمیت هستند؟
اولین صنایع دستی به وجود آمده برمی گردد به همان دوران نوسنگی که مردم زمانی که یکجا نشین شدند از مهارت، ذهن و هر آنچه که از مواد اولیه در اختیارشان بود شروع کردند به ساخت وسایلی که به کیفیت بهتر زندگی کمک کند. ابزاری که با آن راحت تر کشاورزی کند و یا راحت تر خوراک فراهم کند. رفته رفته با گذشت زمان صنایع دستی نیز پیشرفت بسیاری کرد. اما همچنان در مقابل صنایع ماشینی باقی ماند.
از مهم تهرین دلایل اهمیت صنایع دستی می توان به این موارد اشاره کرد که: صنایع دستی همواره معرف فرهنگ بومی مردم سرزمینش است. صنایع دستی از هنرهای اصیل (بدون دخالت و یا تأثیر پذیری از خارجیان) به حساب می آید. به همین علت از ریشه‌های عمیق آداب و رسوم، اعتقادات و سنت‌های مردم آن منطقه صحبت می کند و جزء افتخارات مردم هر سرزمین است. گذشته از آن کارهای دست به علت صرف وقت، تمرکز و مهارت بالای یک استادکار همواره دارای ارزش بالایی است. برای آشنایی بیشتر مقاله صنایع دستی اصفهان را مطالعه کنید.
اهمیت صنایع دستی
